یک ست بازی رومیزی کشف شده در جنوب شرقی ترکیه با عمر 5 هزار سال که به "سگ ها و خوک ها" معروف است ، نامزد عنوان "قدیمی ترین و پرمهره ترین" بازی رومیزی شده ، هرچند راه و روش بازی کردن آن هنوز یک راز باقی مانده است.

در گوشه ای از نمایشگاه موزه “Batman” ترکیه ، یک ویترین شیشه ای قرار گرفته که درون آن ، بیش از 3 ست حیوانات رنگی بر روی یک صفحه شطرنجی خودنمایی میکنند. در کنار این فیگورهای حیوانی ، اشکال انتزاعی هم در ردیف های مشابه قرار دارند.
بازدیدکنندگان ، مخصوصا گروه های دانش آموزی ، با کنجکاوی اطراف این مجموعه پرسه میزنند. آنها در مورد قوانین احتمالی گمانه زنی می کنند و با هیجان در مورد ارتباطات پیچیده ای که این مهره ها ممکن است داشته باشند بحث می کنند.
در یک مکالمه بین دو نوجوان ، یکی از آنها میگوید که این بازی خیلی جالب تر از شطرنج است و ارزش این را دارد که تمام "پول تو جیبی" هایت را برای خرید آن پس انداز کنی. دیگری هم به شباهت مهره های انتزاعی آن به همبرگر ، درخت کریسمس و شهاب سنگ اشاره میکند.

به گفته مدیر موزه ، Seyhmus Genc ، از بین همه اشیاء ، بازدیدکنندگان بیشتر علاقه مند به دیدن این مجموعه هستند. او می گوید: "گردشگران اغلب از ما می پرسند که این بازی چگونه انجام می شده است." به گفته مدیر موزه ، مجموعه مذکور اکنون به امضای این موزه تبدیل شده است و گردشگران را با خود به گذشته دور میبرد.
بنابر تاریخ نگاری کربن ، این مجموعه قریب به 5000 سال عمر دارد. قطعات این بازی در یک سایت باستان شناسی در جنوب شرقی استان سیرت ترکیه کشف شده اند و احتمالاً می توانند نمایانگر یکی از قدیمی ترین بازی های رومیزی جهان باشند که در کنار “Senet” مصری ، “Go” و “Mangala” چینی قرار گرفته است ، بازی هایی که امروزه نیز در ترکیه انجام می شود.

این مجموعه یک روایت فکری و جامعه شناختی از عصر برنز اولیه در شرق آناتولی را به عنوان یک چهارراه و مسیر اصلی برای تجارت و فرهنگ در حدود 3100-2800 قبل از میلاد برای ما نمایان می کند.
در کنار یکی از سرچشمه های رودخانه "بوتان" ، آقای "هالوک ساگلامتیمور" استاد باستان شناسی و تیمش بیش از یک دهه است که در صورت مساعدت آب و هوا در حال انجام حفاری هستند. در تابستان این کار به معنای حفاری در گرمای بیش از 40 درجه است.
علیرغم تنش های ناشی از درگیری های گاه و بی گاه ، از جمله مبارزه مسلحانه حزب کارگران کردستان (پ ک ک) و دولت ترکیه و همچنین جنگ سوریه در آن سوی مرز ، عملیات میدانی این پروژه که به عنوان بخشی از عملیات عمرانی سد "ایلیسو" انجام شد ، در سال 2007 آغاز شده و در سال 2019 ، قبل از فعال شدن نیروگاه برق آبی ، پایان یافت.
مدیر موزه و استاد دانشگاه ازمیر در این باره میگوید: "بسیار خرسندم که تمام قطعات پیش از اتمام عملیات حفاری پیدا شده است. این مجموعه بازی ، نامزد عنوان قدیمی ترین و پیچیده ترین بازی رومیزی جهان شده است." وی اضافه میکند دلیل دیگری که او این سایت عصر برنز را بیش از اماکن تاریخی دیگر دوست دارد ، این است که تعداد زیادی آثار در 18 مقبره این مکان یافت شده است.
این مجموعه شامل 80 کیلوگرم اشیاء فلزی (بیشتر شامل آلیاژ مس ، و طلا و نقره) ، هزاران مهره و جواهرات همراه با نگین و استخوان های انسان است ، که نشان می دهد کودکان در اینجا قربانی شده اند.

در مورد این بازی ، 39 قطعه اول در سال 2012 کشف شد که در یکی از مقبره ها کنار هم مدفون شده بودند و پس از آن برای نمایش عمومی در موزه به استان همسایه بتمن منتقل شد.
در فوریه آن سال ، اعلام شد که قطعات بازی کامل هستند به این شکل که چهارمین مجسمه فیل در اواخر پاییز در حفاری ها کشف شد و تمام 40 قطعه را تکمیل کرد.
گروه باستان شناسی خاطرنشان کرد: "همه مجموعه به جز تخته." این قطعه باید با گذشت زمان فرسوده شده باشد. چند قطعه چوبی پیدا کردیم که در کنار قبر جای گرفته بود. اما تخته موجود در موزه برای نمایش ساخته شده است. "
"سگ ها و خوک ها"
مانند فیل ، کرگدن ، میمون و تمساح مرمرین از فیلم سینمایی جومانجی محصول سال 1995 ، که طی آن یک بازی رومیزی بازیکنان را به ماجراجویی در مکان دیگری می برد ، این قطعات هم به همان اندازه مرموز هستند.
این مسئله که صفحه بازی هرگز پیدا نشد باعث می شود همگان در مورد قوانین این بازی ، حدس هایی بزنند.
از آنجا که این قطعات شامل چهار خوک ، چهار سر سگ ، چهار قطعه به شکل گلوله ، چهار هرم و چهار قطعه دایره ای است ، باستان شناسان احتمال میدهند که این بازی بر اساس قوانین چهارتایی انجام میشده است.
قطعه ای نیز وجود دارد که در گوشه های آن توده هایی وجود دارد. ساگلمتیمور می گوید احتمالاً می توان از آن به عنوان تاس استفاده کرد.

ایشان اضافه میکند: "این قطعات باید در کنار هم مربوط به "یک" بازی باشند زیرا آنها با هم دفن شده اند و بعدا در یکی از 18 مقبره که مورد دستبرد قرار نگرفته بود کشف شده است.آنها زیاد استفاده نمی شده اند و تقریباً هیچ پوششی روی آنها وجود ندارد. "
اما ، پروفسور خاطرنشان میکند ، چون تعداد زیادی قطعه به شکل گلوله در اندازه های مختلف وجود دارد و تعادل عددی خاصی بین آنها وجود ندارد ، پی بردن به قوانین بازی کار راحتی نیست.
تیم تحقیق از پیشنهادات علاقه مندان به بازی استقبال می کند ، به این امید که آنها بخواهند به حل این معما کمک کنند.
بر اساس آنچه آنها می دانند ، محققان این بازی را "سگ و خوک" نامگذاری کرده اند.
ساگلامتیمور می گوید: "وقتی به بازی های جدید تر موجود در بین النهرین و مصر نگاه می کنیم ، موضوعی مشابه را می بینیم: معمولاً دو حیوان اصلی الهام بخش نام بازی هستند."

یک مثال "سگهای شکاری و شغال" است ، یک بازی عصر فرعونی ، که تصور می شود در حدود 2000 سال قبل از میلاد در مصر انجام می شده است. در سال 1910 ، مجموعه کاملی توسط هوارد کارتر باستان شناس انگلیسی کشف شد که امروزه در موزه هنر متروپولیتن نیویورک قابل مشاهده است.
اصول بازی
همانطور که مطالعات مدرن به طور مرتب نشان داده اند ، بازی های ویدئویی و رومیزی به توسعه مهارت های فکری ، اجتماعی و شناختی کمک می کند. انجام بازی ها باعث تقویت هیپوکامپ و قشر پیش پیشانی می شود و منجر به بهبود عملکردهای شناختی ، افزایش مثبت ضریب هوشی ، حافظه ، حفظ اطلاعات و حل مشکلات می شود.
یوهان هویزینگا استاد تاریخ در دانشگاه لیدن هلند در مقاله مشهور خود در سال 1944 "Homo Ludens" (که به "انسان بازیکن" ترجمه می شود) ، برخلاف سنت پیش رفت و استدلال کرد که مفهوم بازی هرگز یک محصول جانبی فرهنگی نبوده است.
هویزینگا می نویسد: "هدف من این نبود که مکان بازی را در میان همه جلوه های دیگر فرهنگ تعریف کنم ، بلکه بیشتر باید بدانم که خود فرهنگ تا چه حد شخصیت بازی را دارد."
او سپس به این موضوع پرداخته است که چرا انسان ها همیشه بازی می کنند: "عملکرد بازی در اشکال بالاتری که در اینجا به ما مربوط است ، می تواند تا حد زیادی از دو جنبه اساسی که ما با آن برخورد می کنیم نشأت بگیرد: به عنوان مسابقه برای چیزی یا بازنمایی چیزی. این دو عملکرد می توانند به گونه ای با هم متحد شوند که بازی "نشان دهنده" یک مسابقه باشد یا در غیر این صورت تبدیل به مسابقه ای برای بهترین نمایش چیزی شود. "

ساگلمتیمور می گوید در مورد مهره های باسور ، به احتمال زیاد نمایشی از مهارت های استراتژی در مسابقه قرار داده شده است: "این ها می توانند اجداد بازی های پیشرفته هوش مانند شطرنج باشند."
وی میگوید: "به نظر ما این مجموعه بازی ، که در یکی از قبرهایی که سه کودک و یک بزرگسال در آن دفن شده بودند ، یک بازی شکار ، استراتژی و مسابقه بین دو بازیکن است.این باید به بازیکنان مهارت های استراتژیک و تاکتیکی جنگ آموخته و به توسعه آنها کمک کند."
ساگلامتیمور افزود ، ممکن است از آنها برای آموزش استفاده شود تا شیوه زندگی عشایر و گردآورندگان عشایر نیاکان عصر برنز اولیه ما را تکمیل کند.
یافتن فیل
این منطقه با بازی های رومیزی باستانی بیگانه نیست. سنت مصر باستان ، که به معنی "گذراندن" است ، قدمتی حدود 5000 سال دارد ، درست مانند قطعات باسور ، و تصاویری از بازی در حال اجرا روی تعدادی از مقبره ها نشان داده شده است.
یک مجموعه هم در موزه Rosicrucian در کالیفرنیا به نمایش گذاشته شده است ، اگرچه اطلاعات روشنی در مورد زمان و مکان پیدا شدن آن وجود ندارد.
فقط این عبارت ذکر شده که: "از یافته های آناتولی حدود 90 سال بعد از کشف اور و 800 کیلومتری شمال آن"

بازی "پادشاهی اور" از عراق ، که امروز در موزه بریتانیا به نمایش گذاشته شده است ، یکی دیگر از یافته ها است.
همچنین یک مجموعه با نام "بیست میدان" ، توسط باستان شناس انگلیسی سر لئونارد وولی ، که تیم های حفاری را در قبرستان سلطنتی اور در استان جنوبی ذی قار عراق در کنار رود فرات ، از سال 1922 تا 1934 رهبری می کرد ، کشف شد.
ارتباطات کلی تپه باسور با دیگر اماکن باستانی منطقه ای نیز مورخان را تحت تأثیر قرار داده است.
دکتر مارسلا فرانگیپان ، استاد باستان شناسی در دانشگاه لا ساپینزا رم ، می گوید: "کشف باسور چشم اندازهای جدیدی را برای درک تحولات متنوع سیاسی و فرهنگی که در جوامع دجله علیا و فرات علیا ظاهر شده است ، باز می کند." یک نقش بسیار فعال ، هر چند متفاوت ، برای مردم کوه های آناتولی در تمام تغییرات پس از اوروک. "

ساگلامتیمور میگوید: "اکتشافات به پر کردن شکاف ها کمک کرد. با این حفاری ها ، ما زمان بندی تمدن هایی را که در رودخانه دجله ساکن بودند ، پس از سال ها کار در حوضه فرات ، درک کردیم. "
رودخانه های دجله و فرات بلوک های سازنده هلال بارور شمالی ، همچنین به عنوان بین النهرین شناخته می شوند ، منطقه ای تاریخی که جنوب شرق ترکیه ، عراق ، کویت و شمال سوریه را در بر می گیرد.
تصور می شود که تپه باسور بر اساس کشف سازه های سنگی بزرگ و مهرهای استوانه ای ، در اواخر دوره اوروک (3100 پیش از میلاد) یک مرکز اداری بوده است و از 10000 قبل از میلاد مسکونی بوده است.

چونیت چلیکباش، 28 ساله ، از روستای آکتاش ، یکی از دو پسر یک خانواده کرد است که مالک این سایت در تپه باسور ، در 20 کیلومتری شمال غربی مرکز سیرت ، در نزدیکی دره بوتان هستند.
او و برادر بزرگترش سملتین هر دو بیش از یک دهه در حفاری های داخل و خارج کار کردند و پس از پایان پروژه به مراقبت از محل ادامه دادند.
امروزه ، گورهای باز بزرگی زیر چمن های بلند این محدوده پنهان شده و عملاً جدا افتاده اند زیرا آب پروژه بحث برانگیز سد ایلیسو از زمان افتتاح در 19 مه شروع به نشت کرده است.

در فوریه آن سال ، برادران یکی از آخرین تورهای سایت را انجام داده بودند.
چونیت با اشاره به جایی که یکی از مقبره های بزرگتر کشف شد ، گفت: "آنجا". "من اینجا بودم که آخرین فیل پیدا شد. بسیار هیجان زده بودیم. همه کف زدند. »
او می گوید: "آن روزها روزهای خوبی بودند." "ای کاش می توانستیم ادامه دهیم ؛ هنوز چیزهای زیادی در اینجا یافت می شود. "
یکی از مهمترین کشفیاد دهه های گذشته
اکتشافات بیشتر در حال حاضر بعید است ، زیرا بسیاری از سایتهای باستانی در منطقه باسور در حال غرق شدن با گسترش سد هستند.
پروفسور فرانگیپان گفته است: "سد ایلیسو ، مانند سایر سدهای دیگر در نزدیک رودخانه های بزرگ شرقی ، مطمئناً چشم انداز را آشفته کرده و مکانهای ارزشمندی را در زیر آب قرار داده و به میراث فرهنگی کشورهای غنی از آثار و مکانهای باستانی فوق العاده آسیب زیادی رسانده است."
در ماه فوریه ، ARTnews مستقر در ایالات متحده این مکان حفاری کمی شناخته شده را "یکی از مهمترین اکتشافات باستان شناسی دهه گذشته" نامید. این سایت به دلیل کمک به دانش ما در مورد جامعه مورد ستایش قرار گرفت ، زیرا باسور دیدگاه جدیدی در مورد طبقه و فرهنگ ارائه داد.
لورنزو آلفونسو ، استادیار باستان شناسی غرب آسیا ، می گوید: «دفن ثروت به شکل اشیاء فلزی یکی از ویژگی های متداول تمدن های باستان است ، اما در غرب آسیا مقبره باسور اولین نمونه این عمل را نشان می دهد.

"مطالعه استخوان ها شواهدی از قربانی شدن انسان در این مقبره ها نشان داد. کشف آنها اولین نمونه و احتمالاً منشاء مفهوم متفاوتی از ثروت و ارزش را در ارتباط با جامعه جنگسالاران جدید نشان می دهد. "
ممکن است حفاری ها به پایان رسیده باشد ، اما با یک پروژه تحقیقاتی چهار ساله در دانشگاه کالج لندن و موزه تاریخ طبیعی در حال پیگیری هستند.
ساگلامتی مور میگوید: "به دلیل بی ثباتی سیاسی در اطراف بین النهرین ، اطلاعات باستان شناسی در این منطقه در 30-40 سال گذشته خاموش شده است." بنابراین ، این حفاری ها در سطح جهانی دنبال می شود. "
منبع: middleeasteye.net