آیا انیمیشن "باب اسفنجی" واقعا برای کودکان بد است؟

تحقیقات اخیر در مورد میزان تماشای تلویزیون توسط کودکان و عناوین مورد علاقه آنها ، انیمیشن "باب اسفنجی" را مجددا مورد توجه قرار داده است.

محققین گزارش می دهند ، کودکان 4 ساله ای که به تازگی کارتون فانتزی و سریع "باب اسفنجی شلوار مربعی" را تماشا کرده اند در تست های سنجش تمرکز و حل مسئله بدتر از کودکان خردسالی عمل کردن عناوین ملایم تری تماشا کرده اند و یا مشغول نقاشی کشدن بوده اند.

مقامات "نیکلودئون" شبکه تولید کننده «باب اسفنجی»، اهمیت این مطالعه را رد کردند و در بیانیه ای گفتند که کودکان پیش دبستانی مخاطب مورد نظر برنامه نیستند. به گفته این شبکه، "باب اسفنجی" برای کودکان 6 تا 11 ساله طراحی شده است و انتخاب جامعه  این مطالعه را زیر سوال برد.

این مطالعه که در شماره 12 سپتامبر مجله Pediatrics منتشر شده، شامل 60 کودک بود که والدین آنها سطوح مشابهی از تماشای تلویزیون و مهارت های توجهی را گزارش کرده اند. بچه ها به طور تصادفی به یکی از این سه گروه تقسیم شدند: یکی 9 دقیقه باب اسفنجی تماشا کرد، دیگری 9 دقیقه از برنامه آموزشی "کایو" را مشاهده کرد و گروه باقیمانده زمان را با کاغذ نقاشی، ماژیک و مداد رنگی سپری کردند.

این آزمون‌ها بلافاصله پس از تماشای برنامه توسط کودکان انجام شد و طراحی شده بود تا عملکرد اجرایی کودکان را ارزیابی کند که به عنوان زیربنای توجه، حافظه فعال، حل مسئله و تأخیر در رضایت شناخته میشود.کارهایی که به کودکان محول میشد شامل پیروی از دستورالعمل ها، جابجایی ترتیب اعداد و یا مقاومت در برابر رفتارها بود.

"آنجلین اس. لیلارد" ، استاد روانشناسی در دانشگاه ویرجینیا و یکی از نویسندگان این مقاله، می گوید: «کودکانی که باب اسفنجی تماشا کرده بودند در مقایسه با سایر کودکان با نصف ظرفیت کار می کردند.»

او گفت که این اثر فقط مختص "باب اسفنجی " نیست و کارتون های پر شتاب دیگری هم که در آنها "چیزهای زیادی اتفاق می افتد که در زندگی واقعی نمی توانند وجود داشته باشند مانند اتفاقات جادویی و وجود مکان هایی کاملاً انتزاعی . تخت هایی که منجنیق دارند و کاراکتر با لباس فضانوردی در دریاچه فرود می‌آید» وجود دارد ، همین اثر را از خود نشان میدهند.

دکتر لیلارد گفت: "در این کارتون ها موارد زیادی وجود دارد که هضم آنها سخت است و روند تفکر کودک را مختل می کند، بنابراین کودکان ممکن است نتوانند پیام های آموزشی این قبیل کارتون ها را درک کنند." این امر نشان می‌دهد که مغز یک کودک بسیار سخت کار می‌کند تا همه آن اتفاقات را ثبت کند و پس از آن خسته می‌شود.

او در پاسخ به این سوال که آیا خستگی ممکن است نشان‌دهنده این باشد که نوعی یادگیری در حین تماشای «باب اسفنجی» رخ داده است، گفت که ماهیت تصادفی و غیرقابل پیش‌بینی این کارتون به احتمال زیاد «به جای تقویت توانایی تمرکز،آن را مختل می‌کند».

دکتر "دیمیتری کریستاکیس" مدیر رفتار و توسعه در موسسه تحقیقات کودکان سیاتل هم در مقاله ای میگوید: این مطالعه یکی از اولین نمونه هایی است که از گروه کنترل و تصادفی‌سازی برای سنجش تأثیر انواع مختلف برنامه های تلویزیونی بر کودکان و بررسی نوع نمایش به جای میزان تماشای تلویزیون استفاده کرد.

برای والدین مهم است که بدانند تاثیرات تماشای همه برنامه ها یکسان نیستند. دکتر کریستاکیس گفت: راه حل فقط خاموش کردن تلویزیون نیست، بلکه تغییر کانال هم یک راه مناسب است.

او خاطرنشان کرد که این مطالعه "نقاط ضعف قابل توجهی" از جمله حجم نمونه کوچک داشت،. علاوه بر این، کودکان قبل از تماشای تلویزیون و نقاشی کردن مورد ارزیابی قرار نگرفته بودند و تنها به گزارش‌های والدین تکیه شده بود.

اما دکتر کریستاکیس می‌گوید این یافته‌ها در عین حال می‌تواند «پیامدهای عمیقی برای رشد شناختی و اجتماعی کودکان» داشته باشد. او در مقاله ‌اش اشاره می‌کند که «مکتب فکری رقیبی نیز وجود دارد که میگوید نسل جدید کودکان که با دنیای دیجیتال اخت شده اند در حال فرهنگ‌سازی است به گونه‌ای که خود را به خوبی با دنیای پرسرعتی که برای به ارث بردن آن آماده میشوند ، مناسب می‌کند».

داده های تماشای تلویزیون نشان می دهد که باب اسفنجی توسط کودکان بسیار خردسال هم تماشا می شود. در طول 8 ماه پیش از انتشار این مقاله ، 1.74 میلیون کودک 14 ساله و کم سن تر این نمایش را تماشا کرده اند. به گفته نیلسن، در میان این بینندگان، 39 درصد (بیش از نیم میلیون نفر) بین 2 تا 5 سال سن داشته ند.

آکادمی اطفال آمریکا تلویزیون را برای کودکان زیر 2 سال منع کرده و فعالیت های دیگری مانند کتاب خواندن، بازی، آواز خواندن و صحبت کردن با کودک را توصیه می کند. برای کودکان بالای 2 سال هم  پیشنهاد می کند حداکثر دو ساعت در روز مجموع زمان برای استفاده از رسانه های سرگرمی ، ترجیحا با کیفیت بالا در اختیار داشته باشند.

دکتر راهیل بریگز، روانشناس و مدیر برنامه قدم های سالم در بیمارستان کودکان برانکس در توضیح این مطالعه گفت: "به عنوان والدین، ما اغلب تصور می کنیم که هر برنامه ای فقط همین که کارتون باشد، خوب است."

اما او گفت که سکانس‌های فوق ‌العاده سریع برخی از برنامه‌ها ممکن است مغز را دوران کودکی به گونه‌ای تربیت کند که «دیگر نتواند به چیزهای که چندان خارق‌العاده نیست توجه کند. شما ممکن است مغز را طوری آماده کنید که فعالیتش مانند اختلال " بیش فعالی – کمبود توجه "  تکانشی باشد.

منبع:  nytimes.com